नेपालमा महिला राष्ट्रपति

नेपालमा जनसंख्याको दृष्टिमा पुरुष र महिलाहरुको जनसंख्या बराबरै जस्तै देखिए पनि महिलाहरुले प्राकृतिक र सामाजिक दुबै क्षेत्रमा पुरुषहरु भन्दा पछाडि रहनु परेको स्पष्ट भएपनि मानसिक अथवा बौद्विक रुपमा महिलाहरुको क्षमता पुरुषहरुभन्दा कम हुदैन ।

आहार द्घिगुणा स्त्रिणाम् लज्जा चापि चतुर्गुणा ।

शाहसं षट गुणा रचै काम अष्ट गुणा स्मृत ।।  स्मृति ।।

लेखिए पनि सबै पात्रमा यो नियम लागु हुदैन । अथवा परिवेशअनुसार पुरुष र महिलामा बुद्धि, चातुर्य अथवा क्षमता त्यसमाथि हुने गर्दछ । भारतसहित विदेशहरुमा महिलाहरुको राजनीतिक प्रदर्शन संसारले देखेकै थियो । तर यस पटक नेपालमा पनि महिला नेतृहरुले आफ्नो क्षमता प्रदर्शन गर्न स्थान प्राप्त गरिसक्नु भएको छ । यिनमा संसदकी सभामुख ओनसरी घर्तीमगर तथा देशको सर्वोच्च पद राष्ट्रपतिको रुपमा निर्वाचित विद्यादेवी भण्डारी हुनुहन्छ । ओनसरी घर्तीमगरले आफ्नो उप–सभामुख कार्यकालमा आफ्नो क्षमतावान छविको प्रदर्शन गर्ने मौका पाईसकेकोले सभामुखको आगामी कार्यकालमा पनि आफ्नो निष्पक्षताको उदारतालाई वहाँले यथावत चलाउनु हुन्छ होला भन्ने देशवासीहरुले आशा लिएका छन् ।

तर, गरीमामय राष्ट्रपति पदमा निर्वाचित विद्या देवि भण्डारीको क्षमता भने वहाँ देशको रक्षामन्त्रिसमेत महत्वपूर्ण पदहरुमा बसेर काम गरी सक्नु भएको र आफ्नो शान्त प्रकृतीको व्यक्तित्वको कारण वहाँ साच्चिकै देशको सर्वोच्च पदको लागि उपयुक्त व्यक्ति हुनुहुन्छ भन्ने मानिसहरुको भनाई छ । अव वहाँको कार्यकाल मंगलमय होस र देशले अभुतपूर्ण प्रगति गरोस भन्ने समस्त देशवासीहरुको कामना रहेको छ ।

यत्र नार्यस्तु पुज्यन्ते रमन्ते तत्र देवता ।

यत्र तास्तुन पुज्यन्ते सर्वे तत्रा फला कृया ।। 

अर्थात–जहाँ नारीहरुको सम्मान हुन्छ त्यहाँ देवताहरुको वास हुन्छ, जहाँ त्यसो हुदैन त्यहाँ सबै कार्यहरु विस्फोटन हुन्छन्, भनि स्मृतिहरुमा लेखिएको छ ।

अहिंसा सत्य मस्तेय शौच मिन्द्रिय निग्रह ।

दानं दया क्षमा क्षान्ति सर्वेणा धर्म साधनम् ।।

अर्थात–अहिंसा, सत्यवचन, चोरी नगर्न, शरीर र मनको शुद्घि, जितेन्द्रिय, दान, विपत्तिमा सुरक्षा र आक्रोष यी सबै धर्म साधन हुन् भने प्राचिनकालमा देखिएका निति वचनहरु र हिंसा नगर भन्ने वेद वाक्यहरु छदा  छदै मध्यकालमा केहि विववेकहिन शासकहरु र पुरोहितहरुका कारण हिन्दुजातीमा सतीप्रथाजस्तो अमानविय प्रथाको चलन रहेकोमा श्री ३ चन्द्र शमशेरका पालादेखि यो सतीप्रथा बन्द गरिएको थियो । र त्यहाँदेखि हालसम्म गरी नारी जागरण अभियानमा नेपाली महिलाहरुको अनेकौं नामहरु प्रकाशमा आए पनि वर्तमान राष्ट्रपति पदमा निर्वाचित विद्यादेवी  भण्डारीको नारी जागरण अभियानमा गरेका योगदान स्तुत्य छ । नेकपा एमाले पार्टी तथा सहयोगी सांसदहरुले वहाँलाई यस सु–कार्यको पुरस्कार स्वरुप राष्ट्रपति पदमा निर्वाचित गरेको प्रतित हुन्छ ।

निवर्तमान राष्ट्रपति रामवरण यादवले पनि आफ्नो कार्यकालमा नेपाली जनता र राष्ट्रको लागि गर्नु भएका उत्थानका प्रयासहरु अतुलनिय रहेका छन् । वहाँलाई नेपाली कांग्रेसले पुनः उम्वेदवार नबनाई गल्ति गरेको भनि पनि कतिपय जनताको मत रहेको छ । किनकि वहाँ मधेशवादी नेताहरुका अव्यवहारिक मागसम्बन्धी लहरका बाबजुद कहिले पनि आफ्नो राष्ट्रवादी छविमा धब्बा लाग्न दिनु भएन । यसकारण वहाँ नेपाली आमजनताको विश्वास र श्रद्घाको पात्र बन्नु भएको छ ।

नेपालको स्थिति वर्तमानमा भारतको अविवेकपूर्ण नाकाबन्दीले गर्दा कष्टप्रद बनेकोमा यसको निराकरणको उपायको साथै नेपाली नारीहरुले वैभवको प्रलोभनमा विदेशतर्फ गइ जुन दुःख, कष्ट र बेइज्जती सहनु परेको छ, यस स्थितिबाट नेपाली नारीहरुलाई बचाउन वर्तमान महिला राष्ट्रपतिले अवश्यै केहि उपाए सोच्नु भएकै होला । यसकारण यस त्रासदीबाट नेपाली नारीसहित जनतालाई मुक्ति दिलाउन आवश्यक रोजगार स्वदेशमा नै खोल्नु पर्नेतर्फ पनि वर्तमान सरकारको कर्तव्य हुन आउछ । यसको लागि र भारतीय नाकाबन्दी खुलाउनेतर्फ समेत नेपाली नेताहरुको सामुहिक प्रयत्न हुन पनि आवश्यक रहेको छ ।

(२०७२ कात्तिक १५ गते सुदुरपश्चिमबाट निस्किने पश्चिम नेपाल दैनिकमा प्रकाशित)